Nu de Bitcoin en andere digitale munten zo vaak in het nieuws zijn, worden we ook doodgegooid met termen als blockchain of blockchaintechnologie. Als u nog niet zo bekend bent met de wereld van cryptocurrencies, zegt zo’n blockchain u waarschijnlijk niets. Toch is dit een essentieel element voor het veilig en gestroomlijnd laten verlopen van betalingen met digitale munten. Bovendien is de blockchain zo’n ingenieus systeem dat het in de toekomst waarschijnlijk voor veel meer toepassingen gebruikt gaat worden. Hoog tijd dus om kennis te maken met deze technologie.
Gegevens delen via een peer-to-peer netwerk
Tegenwoordig gaat het op menig feestje of bedrijfsborrel over cryptocurrencies en de bijbehorende blockchain. Wie dan aan een leek uit wil leggen wat een blockchain precies is, kan het beste de vergelijking maken met een excel spreadsheet of Google Drive. Deze programma’s zijn ontwikkeld om op een snelle en gemakkelijke manier bestanden te delen. Daarbij gaat het altijd om de meest recente versie. Want wanneer iemand een wijziging in het bestand aanbrengt, is dat meteen voor iedereen zichtbaar.
De blockchain heeft veel weg van zo’n excel spreadsheet. Kopieën van het ‘bestand’ staan wereldwijd op grote aantallen computers (het zogenaamde peer-to-peer netwerk). Hierdoor ontstaat er een lange keten van blokken met informatie. En als er ergens een transactie met Bitcoins of andere digitale munten plaatsvindt, wordt dat automatisch overgenomen door alle computers. De gegevens in de blockchain zijn hierdoor altijd up-to-date. Voor de veiligheid is het wel zo dat er alleen nieuwe informatie aan de blockchain kan worden toegevoegd. Het is dus niet mogelijk om de gegevens te veranderen van transacties uit het verleden. Door deze beperking in te bouwen, is meteen het probleem van ‘double spending’ opgelost. Bij voorlopers van de blockchain was het namelijk mogelijk om één munt meerdere keren uit te geven. Vanwege dit probleem was het idee van een digitale munt in eerste instantie niet levensvatbaar. Het is dus aan de blockchain te danken dat cryptocurrencies uit konden groeien tot die populaire beleggingsproducten die ze vandaag de dag zijn.
Een gedecentraliseerd grootboek voor cryptocurrencies
De blockchain wordt bij cryptocurrencies gebruikt als een elektronisch grootboek. Alle transacties die bijvoorbeeld met de Bitcoin worden gedaan, worden erin opgeslagen. Zo’n soort database is zeker niet uniek. Sterker nog, we vinden het bij alle banken, kredietverstrekkers en andere financiële instellingen. Toch is de blockchain op essentiële punten anders dan de reguliere grootboeken. Want waar er bij de banken sprake is van één centrale database, werkt de blockchain dus met een peer-to-peer netwerk. Dat betekent dat alle data kan worden gedeeld zónder dat er een centrale partij voor nodig is.
Hiermee komen we meteen bij de kern van cryptocurrencies. Het idee achter veel van deze digitale munten is namelijk dat het centrale orgaan moet worden uitgeschakeld. Zeker sinds de bankencrisis van een paar jaar geleden is het vertrouwen in dit soort instellingen sterk afgenomen. Een ander voordeel van een gedecentraliseerd grootboek is dat niemand ongevraagd toegang heeft tot de informatie. Wanneer u uw geld op de bank zet, kijken veel instanties (waaronder de Belastingdienst) mee. Doordat de blockchain kan functioneren zonder een tussenpartij, is uw privacy gegarandeerd. Niemand ziet hoeveel u heeft, hoeveel u uitgeeft en aan wie de transactie gericht is. In deze tijd waarin we ons steeds bewuster worden van de noodzaak om onze privacy te beschermen, trekt juist dit aspect veel mensen aan.
Bescherm uw privacy met behulp van cryptografie
Privacy is hét speerpunt van de blockchaintechnologie. Maar privacy zit hem niet alleen in het peer-to-peer netwerk. Goede beveiliging is namelijk minstens zo belangrijk. Alle transacties in de blockchain worden versleuteld met behulp van cryptografie (vandaar ook de term ‘cryptocurrencies’). Deze versleutelingstechniek werd eeuwen geleden al gebruikt door de oude Egyptenaren. Waar de Egyptenaren cryptografie gebruikten om geheime boodschappen over te brengen, gebruiken we het nu om onze financiële gegevens te beschermen. De uitkomst is wel hetzelfde gebleven: niemand kan bij de informatie, behalve degene voor wie het bedoeld is.
Het minen van nieuwe blocks
Bij Bitcoins, Litecoins en enkele andere digitale munten speelt cryptografie een soort dubbelrol. We komen daarbij op het terrein van mining.
Voordat transacties definitief in de blockchain worden opgenomen, moet er een controle plaatsvinden. Is er bijvoorbeeld geen sprake van een dubbele uitgave? En gaat het inderdaad om echte Bitcoins of Litecoins? Om dit proces 24/7goed te laten verlopen, is het essentieel dat een groep gebruikers de computers laat draaien. Zij worden miners genoemd. In ruil voor hun diensten maken ze kans op een beloning in de vorm van digitale munten. De beloning wordt uitgeloofd aan degene wiens computer het snelst een complexe puzzel kan oplossing. Aan deze puzzel ligt een ingewikkelde cryptografische code ten grondslag. Zodra zo’n puzzel is opgelost, wordt er ook een nieuw blok aan de keten toegevoegd. Hoe meer blokken er zijn, hoe meer digitale munten er beschikbaar komen. De uitbreiding van de blockchain is uiteindelijk dus van grote waarde.
Blockchain: slimme technologie voor de toekomst
Vooralsnog associëren de meeste mensen blockchains met digitale geldtransacties. Toch zijn er veel meer mogelijkheden. Voor wie zich weleens heeft verdiept in Ethereum is dit geen geheim. Ethereum (met de munteenheid Ether) is net als de Bitcoin en Litecoin gebaseerd op blockchaintechnologie. Alleen wordt het op dit platform ook voor andere zaken gebruikt. Zo staan er bijvoorbeeld slimme contracten in opgeslagen. Alle afspraken zijn dan vastgelegd in een blockchain, waarin gegevens niet veranderd kunnen worden. Dat betekent dat de regels in die contracten staan correct uitgevoerd worden zonder tussenkomst van een notaris of andere partij.
Voor het bedrijfsleven biedt de blockchaintechniek ongekende mogelijkheden. Er zijn al energiemaatschappijen die onderzoeken of ze wind- en zonne-energie via een blockchain kunnen doorverkopen. Er is geen tussenpartij, dus er gaat ook geen geld verloren. Ook voor de medische sector kan de blockchaintechnologie interessant zijn. De informatie van een patiënt staat op één plek opgeslagen waardoor alle zorgverleners er (met toestemming uiteraard) bij kunnen. Dit werkt een stuk sneller dan wanneer alle instellingen (zoals nu) slechts een deel van de gegevens in huis hebben. Van de blockchaintechnologie gaan we in de toekomst ongetwijfeld nog veel meer horen. Wat dat betreft zijn cryptocurrencies echt een voorloper geweest.